Na de capitulatie van Frankrijk, krachtens de beslissing van de Commissie van WIESBADEN, in juli 1940 de Kapitein Jean Marie Garen-en-bandverkoper, neemt Major van Metrich (SF Thionville, 167eRIF) de weg van Oflag XB, met aantal andere officiers van verschillende eenheden.
Volgens de termen van de beslissing, kent het hoge bevel van het Duitse Leger hem de eer van de oorlog toe en het toe staat om, in gevangenschap, zijn wapens en bagage te behouden.
Wanneer, omwille van gezondheidsreden, hij in Frankrijk begin 1943 terugkeert, vergezellen sommige van zijn documenten het. En, in deze bladzijdes, laat erover zijn zoon Jacques Garen-en-bandverkoper ons enkelen delen betreffende Oflag XB.
Onder/LuitenantLéon Boursat
Registratienummer 76646 aan Oflag XB
Léon Boursat is officier aan 271eRI, eenheid van 60eDI (7de Leger dat door de Generaal GIRAUD wordt besteld) die op het niveau van SF van Vlaanderen voor zijn toegang in België wordt geparkeerd, in mei 1940. 271eRI maakt dus deel deze eenheden uit die in tang door de Duitsers zijn genomen, tussen België en Duinkerken, en waarvan de overlevenden onder de eerste krijgsgevangenen zijn.
Léon Boursat zal slechts in 1945 bevrijd worden en zal in Frankrijk met documenten en onderwerpen terugkomen die zijn kleindochter Coralie Aublanc Burlot ons in dit dossier voorlegt.
S/Lt heeft met oflag na een korte overgang in stalag overeengekomen.
Waarschuwing
Waarschuwing
De typiste script van 12 bladzijdes, van wie uittreksels u in dit document (in vette letters, cursief, die door „DS“ worden gevonden) worden gepresenteerd, werd noch door de Kapitein Garen-en-bandverkoper noch door S/Lt Boursat geschreven. Hij is van onbekende oorsprong (onbekende van de zoon van de Kapitein, die het in zijn persoonlijke archieven in handen heeft). Hij werd door een gevangen officier tussen 29 mei 1940 en op 1 januari 1941 opgesteld. laatstgenoemde schrijft deze tekst aan het adres van de families van gevangen officiers. Wij zullen dit document overwegen aangezien een ruw getuigenis en dus geen enkel commentaar wat de waardeoordelen betreft zullen doen die het afbakenen en die onderhevig aan polemieken zouden kunnen zijn. (E-R Cima)
Oflag XB: algemeen
Aardrijkskunde
Aardrijkskunde
Tekening van „Tiburse“ (6 juni 40) die aantoont, dat het reliëf dat aan het kamp grenst, op zijn minst, weinig geaccidenteerd is.
DS. Oflag XB wordt in Noord-Duitsland, in de provincie van Hannover, oostelijk van de Stad Nienburg op Weser geplaatst, die op de kanten van Weser worden gebouwd, de rivier die over Cassel komt en die zich na Bremen, in de Noordzee werpt. Deze stad bevindt zich in 50km van Hannover, 60km van Bremen, 120km van Hamburg, 300km van Berlijn. Geen gevaar van bombardementen.
Door van het station (lijn Hannover in Bremen) te komen men laat de stad aan de rechterkant. Na 10 minuten van verloop, na de gebouwen van de kazerne ontdoken te hebben, komt men tot het kamp
Hij wordt in volle campagne, over een zandige, vlakke bodem, zonder horizon, hoogstens, oostelijk geplaatst, een gering hoog aanzien doet sombere taak met zijn bos.
De omstreken van het kamp zijn vochtig, bijna moerassig per plaats, gebonden aan de zeeregeling. Het kamp wordt vaak door de wind geslagen. Niet zo lang geleden was het een echte storm die en aan aarde vallen het vrij zware dak van buitenlandse wc en guérites van de wachten liet wapperen. De zomer tilt hij grote wolken van zand op.
Het regenwater langzaam weg stroomt, dat grote poelen vormt rond de loodsen, die aan de onderhevig artiesten aan het kamp leveren, aan mooie tabellen van afspiegelingen. De officiers hebben klompen, dat belemmert ze niet.
Het kamp
Het kamp algemene Beschikkingen
DS. Het kamp vormt een vierkant van 300m van kant ongeveer. Hij is met een dubbele rij van barbelés metaaldraden (hoge 2,5m) met omgeven, gaat, van de paarden van frise in. Opdat men niet het netwerk nadert, bakent een draad die tot raz van de bodem wordt geneigd, aan 4m van de prikkeldraadversperringen, wat men noemt „no man' s land“ af, verbindt van terrein waar de gevangenen de voet niet moeten zetten, anders men trekt.
Aan elke hoek van het vierkant en te midden van genoteerd, is er een vierkante omloop in geraamte van hout, die het netwerk beheerst. Het zijn „de Uitkijktorens“ waar zich houden „postens“ (wachten) van wachter, met gewapend geweer, tommyguns, schijnwerpers. De nacht, verklaren talrijke elektrische lampen de lastige lijn.
Op het westelijke gezicht begint de deur, dichtbij de post van wachter en een uitkijktoren. Al degenen die doordringen of weggaan moeten witte poot aan de wacht bajonet aan het kanon tonen.
Verleden de deur dringt men in een kraal vrij groot, omringd eveneens niet prikkeldraadversperringen door en gereserveerd voor het ziekenhuis, voor de eerstehulppost, voor de douches en voor de gevangenis. De gevangenen gaan er slechts om van deze diensten te gebruiken.
De terreinen die de gebouwen omgeven, werden van de officiers voor het tuinieren en de veeteelt van de konijnen ter beschikking gesteld.
Na een tweede portaal overschreden te zijn dat door een tweede wacht, ziehier voor u wordt gehouden, de grote laan van de vuilnisbakken, die met een rotonde wordt beëindigd. Deze laan deelt het kamp in twee. Aan de linkerkant passen de genummerde loodsen zich van 1 tot 7 aan; aan de rechterkant die genummerd van 8 tot 11, met, bovendien, de kantine, de eetzalen aan weerskanten van de keuken waar achter men „de nieuwe loods“ heeft gebouwd, die waar men de pakketten verdeelt.
Achter de loodsen 3 tot en met 7 breidt zich een genoemde zandige ruimte „het strand“ uit. Voor de wandeling, doet men de omloop van het kamp, dat langs de prikkeldraadversperringen vaart, nabij „no man' s land“. Het is de mogelijkheid waar op men richt, men draait.
Er zijn 11 loodsen (block) die de gevangenen beschermen (van 250 tot 300 gevangenen elk). De loods 8 is gereserveerd voor de beschikkingen. De hogere officiers zijn in de loodsen 9 en 10.
De loodsen 1 tot en met 6 worden in bakstenen, de anderen in hout gebouwd. De vloeren zijn op heipalen; iedereen zijn warm; een beetje vochtige deze van het noorden. Zij worden door een middengang gedeeld waar op twee rijen van kamers van verschillende groottes beginnen (4 kleine kamers naar het midden voor 2 tot 6 officiers). Aan de toegang bevinden de stukken zich die voor de wastafels, aan wc voor de nacht, aan het washok zijn gereserveerd. Twee vensters doen de lichtgevende en aérées kamers. Vanaf gevallen van de nacht, zijn de aspecten gesloten.
Een ruimte van 20 tot 30 meters scheidt de loodsen. Men heeft er de drogers geplaatst. Voor de loodsen loopt een pad van grind dat met de bestraate laan van de vuilnisbakken wordt verbonden: het die is minder dan het zand voor het verloop vermoeit.
De gebleekte kamers, begrenst, van veranderlijke grootte, bevatten hetzelfde meubilair: bedden om 2 of 3 verdiepingen, in hout, met stromatras (meer envelop van stromatras, een laken, een kussensloop, van de dekking), tafels, banken en krukjes, kast, kachel, vuilnisbak. Soms heeft hij plaats aan de tafel en de krukjes gebrek gehad aan; men leefde op de bedden.
Het geheel vormt een harmonisch [?], aéré, eigen, comfortabel geheel [?]. Elke zorg moet dus van de kant huisvesting, hygiëne en kou verwijderd worden.
Algemene organisatie
Algemene organisatie
DS. Het kamp wordt door een Duitse Kolonel (ex krijgsgevangene bij de Russen in 1914-1918) besteld, die van verschillende verantwoordelijke officiers wordt geholpen, voor de verschillende diensten, speciaal verzocht om het verzoek ochtend en avond door te maken.
De Franse officiers worden door „Kompagnie“ verenigd waarvan het personeelsbestand met die van de inwoners van een loods overeenstemt. Een Franse officier die het Duits kent, „Führer loods“ de bestelling. Hij presenteert de maatschappij aan de verzoeken, dient als bemiddelaar tussen de officiers en de Duitse overheid, centraliseert de bestellingen voor de kantine, doet de verdelingen van saldo's, van onderwerpen gekomen van de kantine, van de kranten.
Hij is in contact met „Stube-Führers“ („de hoofden van kamer“) verantwoordelijken voor het onderhoud van de kamers, met als taak de bestellingen van de kamer te centraliseren, om te verdelen sluit, de adviezen, af de aanwezigheid aan het verzoek te controleren.
De Franse officiers nemen aan het bestuur van het kamp deel hij heeft er met een Duitse officier verschillende Franse officiers „van dag“ (men ze erkent aan de aanzienlijke band POV). Sinds 1 januari 1941, leidt een Franse commandant de keuken en de verdeling, geholpen van jonge luitenants. Vanaf het begin hebben de Franse officiers de kantine geleid. Er zijn Franse artsen aan de eerstehulppost. Franse officiers hebben eveneens aan Kommandantur, de staatskas, aan de verdeling van de brieven en de pakketten, aan hun sorteren gewerkt wat een snelle verdeling van deze laatsten vooral toelaat.
Franse soldaten helpen de specialisten de Duitsers in verschillende hulpdiensten: onderhoud van de gebouwen, verdeling van de steenkool, van het beddegoed.
Er zijn werkplaatsen van schoenmakerij (zonder leer) herstellen van de gevolgen, 2 of 3 dameskapsalonnen…
Volgens deze „rubriekadvertentie“ de werkplaats van herstellen schijnt van de concurrentie te hebben!
En volgens deze, is het dat het militaire snijden niet meer van strengheid te zeggen was?
De verschillende diensten worden alleen door Fransen zoals onderhouden: de dienst apotheek die alle producten van eerste urgentie, voldoende aspirine, pastilles voor de keel levert, specialiteiten Bayer, van de zelfde levertraan; de dienst boekhandel die Duitse kranten en boeken verschaft; de dienst bibliotheek die over een beperkt aantal van Franse boeken beschikt om te huren; de optische dienst en horlogerie die zich verzoekt glazen en vattingen van brillen te verschaffen en om de horloges in stad te laten herstellen.
De kantine, dienst die door Fransen worden onderhouden
DS. De eigenlijke kantine verschaft de artikelen van kantoor (papier, inkt, potlood, lijm), van toilet (ijs, kammen, tandenborstels, tandpasta (niet een zeep, alle maanden laat de Duitse overheid ons een kleine stuk zeep, alle drie maanden verdelen een scheerzeep).
Een speciale bijlage levert alles wat hij voor de tekening en de verf nodig is.
De kantine levert nog twee flessen bier per week, drie tot vier keer was er een fles wijn van de Rijn voor drie officiers (om 3 of 4 mark stuk).
Zij heeft tot in januari een pak sigaretten alle 5 dagen verschaft. Sinds haar vindt niet meer om zich te ravitailleren. Verzendt tabak naar uw rokers. Niets geldt de Franse tabak.
Tabak! Deze „rubriekadvertenties“ die door S/Lt Boursat worden gekopiërd, getuigen het.
Sinds de herfst van 1940, heeft zij ons groenten verkregen: salades, kolen, selderij, wortels, uien, knoflook, radijzen, enz; verschillende keer van citroenen. Gelukkig want het tandvlees en de tanden werden aangevallen. Men vindt er azijn, soms van het zout en de mosterd. In principe niets van wezenlijk goed, niets als eigenlijk voedsel: brood of vlees.
Twee maanden geleden men ons voorgesteld=heeft=, door zijn bemiddelaar, apprivoisées parkieten.
Het geheel van deze diensten, dat de oplossing van talrijke vraagstukken van details toelaat, doet echter dat het materiële leven aan het kamp tamelijk normaal is, de vraag voedsel afgezien van.
Munt die aan Oflag wordt gebruikt
De gevangen officiers bleven hun saldo waarnemen. Maar het grootste deel werd verzonden naar de familie: „de delegatie van saldo“. De rest was hun ervaren, maar niet in de vorm van echte biljetten (sommige hadden besparingen kunnen realiseren, om hun vlucht te vergemakkelijken…). Vandaar deze „biljetten“, in ReichMarks en Pfennigs, die hun toelieten om enkele supplementen van voedsel of de verschillende onderwerpen te kopen. Ik herinner me een doos van kleurpotloden „stabilo“ ontvangen hebben, cadeau van mijn vader voor Kerstmis 1941. (Jacques Garen-en-bandverkoper)
Het midden
Het midden
DS. Hij heeft er, aan het kamp, tot 3500 officiers en beschikkingen gehad. Sinds het vertrek van de kandidaten, van de sanitaire voorzieningen en enkele geïsoleerdo, bedragen zij ongeveer 2800.
Onder hen zijn er officiers van alle graden, van tweede luitenant aan kolonel, van alle wapens (de Duitse voorsprong is geweest als verpletterend dat alles is genomen: artillerie, gezondheid, enz). Geen vliegers die in speciale kampen worden verenigd. Van alle houdingen: enkele afwisselingen uniformen, kleuren, schilden, alle hoeken van Frankrijk, vele zuidelijk (30 tot 40 van Toulouse). Van alle veld slag (Maas, Duinkerken, Bedrag, Maginot) wat ons van de nauwkeurige inlichtingen over de verrichtingen heeft gegeld. Van alle voorwaarden en beroepen (beroepsmilitairen, onderwijzers (200) priesters (70) ingenieurs, leraren, landbouwers, industriëlen, enz wat de organisatie van allerlei koersen en besprekingen heeft vergemakkelijkt.
Vanaf het begin vormden groepen zich. Men gaf onder auvent van de kantine te vullen lijsten aan: De Bretoenen, Lotharings, Audois, Aveyronnais, Van Toulouse, oud van Stan, van Saint-Cyr, Landbouwers, mensen van de textiel, alpinisten, postzegelverzamelaars, inschreven zich, ontdekten zich, hadden hun dag en hun ontmoetingsplaats. Men zegt er het ontvangen nieuws van het land; men zich er onderhield van de belangen van het beroep, men deed er speciale besprekingen.
De vorming van deze verschillende groepen benadeelde in geen enkel opzicht de perfecte overeenstemming van het geheel dat een volledig vlak geheel vormt, vooral nu slechts verdwenen men de egoïsten (ontsnapte gevangenen) en de onvermijdelijke ergernis van het begin.
Geen politieke discussies: er is slechts een lichaam van officiers Frans, een en waardig, tegenover de eerbiedige overwinnaars.
De discipline
De discipline
De foto: komst van gevangenen
DS. Men moet hem dit getuigenis teruggeven, de Duitse instantie van het kamp is niet plagerig, dat, moeilijk kwetst. Buiten de twee dagelijkse verzoeken (aan 9:00 's ochtends, aan 17:00 in de winter 's avonds) die een kwartier of 20 minuten buiten gewoonlijk duren, binnen als hij doet slechte tijd, buiten de zeldzame bezoeken inspecties van de Kolonel of de officier van dag, ziet men nauwelijks de Duitsers. En van de gekomen officiers van andere kampen beoordelen zeer de vrede die men aan de gevangenen van Oflag XB overlaat. Men op staat er en men naar bed gaat er wanneer men wil. Buiten de vaste uren van de verzoeken en het ontbijt, doet men wat men wil en wanneer men wil.
Ik vergeet, echter, 2 of 3 niet inspecties, opgravingen in enkele gedane kamers „manu militari“ gevolgd door het te censureren invoeren van persoonlijke aantekeningen en vervolgens teruggegeven.
Het verzoek (de Duitse Officier: Haufmann Rifling). „DS. Men breekt de rijen slechts wanneer zij hebben geëindigdi. Dat verhindert niet, door te wachten, om te veroorzaken…“
1940. Frans-Duitse oorlog